Ευρώπη αλλάζει κατεύθυνση: Προσεγγίζει τις θέσεις Τραμπ για την Ουκρανία
Αν οι πληροφορίες από το Ρόιτερς αντανακλούν τις τάσεις στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, φέρνουμε στο προσκήνιο μια αργή αλλά αξιοσημείωτη μεταβολή. Αυτή η αλλαγή δείχνει τη στροφή των Ευρωπαίων προς μια νέα προσέγγιση που θυμίζει την παράλληλη λογική του Τραμπ: την αναζήτηση μιας συμβιβαστικής λύσης για τον τερματισμό του πολέμου, κάτι που δεν συμβαδίζει απόλυτα με τις μέχρι τώρα «κόκκινες γραμμές» της Ε.Ε.
Η έννοια που περιγράφει ορθά την κατάσταση είναι η διολίσθηση. Δεν πρόκειται για ριζικές αλλαγές, αλλά για μια σταδιακή εξέλιξη που εγκαταλείπει την παλιά θέση «ούτε χιλιοστό εδάφους – καμία συζήτηση πριν από την πλήρη αποχώρηση των Ρώσων».
Οι ευρωπαϊκές προτάσεις
Σύμφωνα με το Ρόιτερς, το Παρίσι, το Βερολίνο και το Λονδίνο δεν προβάλλουν άμεσες αντιρρήσεις στο σχέδιο του Τραμπ, αλλά εκφράζουν διορθωτικές προτάσεις:
- Επιπλέον ασφαλιστικές δικλείδες για την Ουκρανία,
- Κάποιες εγγυήσεις για την αποτροπή μελλοντικών εισβολών,
- Ισορροπίες σε σημεία που θεωρούν ότι ευνοούν υπερβολικά τη Ρωσία.
Αυτή η στάση, από μόνη της, υποδηλώνει ότι το σχέδιο του Τραμπ έχει πλέον γίνει αντικείμενο συζήτησης. Παρά την προηγούμενη θέση της προεδρεύουσας της Κομισιόν, ούτε η αλλαγή των συνόρων ούτε η υποχώρηση από τα κεκτημένα είναι αποδεκτές. Ωστόσο, καθώς οι ευρωπαϊκές προτάσεις δεν αναφέρουν ρητά την αναγνώριση του «απαραβίαστου των συνόρων», φαίνεται να δημιουργούν μια έμμεση απομάκρυνση από την προσέγγιση της Φον ντερ Λάιεν, αναδιαρθρώνοντάς την από αδιάλλακτη σε ευκτή.
Οι λόγοι της ευρωπαϊκής στροφής
Οι κυριότεροι παράγοντες για αυτή την αλλαγή είναι τρεις:
-
Φόβος ότι ο Τραμπ θα διαπραγματευτεί απευθείας με τη Ρωσία. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Ευρώπη θα αναγκαστεί να παρακολουθεί, χωρίς να έχει λόγο.
-
Κούραση από τον πόλεμο. Χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία διαπιστώνουν ότι η κοινωνική αποδοχή για μια ατέρμονη σύγκρουση ολοένα και μειώνεται, με πολιτικό κόστος να ανακύπτει.
-
Ανησυχία για αποκοπή της αμερικανικής υποστήριξης. Ακόμα και αν δεν φτάσουμε στο σενάριο Τραμπ, η αμερικανική πολιτική δείχνει ότι η στήριξη ίσως μην είναι τόσο ισχυρή στο μέλλον, εικάζοντας έτσι ότι η Ευρώπη πρέπει να προσαρμοστεί.
Οι συνέπειες για την Ουκρανία
Η μεταβολή στην ευρωπαϊκή στάση οδηγεί την Ουκρανία σε μια σκληρή πραγματικότητα: η στήριξη που απολάμβανε το 2022–2023 δεν είναι πλέον εγγυημένη. Το Κίεβο θα αντιμετωπίσει πιέσεις —πιθανώς όχι άμεσα— να επικεντρωθεί σε ειρηνικές διαπραγματεύσεις ακόμα και με το ενδεχόμενο να παραχωρήσει εδάφη.
Το συμπέρασμα
Δεν έχουμε φτάσει στο σημείο μιας «ευρωπαϊκής στροφής», αλλά βρισκόμαστε στα προεόρτια μιας πιθανής αλλαγής. Το πολιτικό κλίμα εντός της Ε.Ε. δεν ανατρέπει θεαματικά τις θέσεις, αλλά διαμορφώνει σιωπηλές μετατοπίσεις που, αν διατηρηθούν, μπορεί να οδηγήσουν σε έναν συμβιβασμό τύπου Τραμπ, που προβλέπει τον τερματισμό του πολέμου, ακόμα και αν αυτό απαιτεί έναν ρεαλιστικό —και ενδεχομένως άδικο— συμβιβασμό.
