Η κλιματική κρίση απειλεί τη ζωή εκατομμυρίων παγκοσμίως στην εποχή μας

Αν η Γη ήταν ασθενής, θα ήταν σε κρίσιμη κατάσταση, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δείχνει ότι τα δύο τρίτα από τα βασικά και ζωτικά σημεία του πλανήτη έχουν αγγίξει ανησυχητικά ρεκόρ. Ο William Ripple, συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Όρεγκον, επισημαίνει ότι «χωρίς αποτελεσματικές στρατηγικές, οι κίνδυνοι θα γίνουν αφόρητοι, απειλώντας την ειρηνική συνύπαρξη, τα κυβερνητικά συστήματα, τη δημόσια υγεία και την οικολογική ισορροπία». Η έρευνα αυτή δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Bioscience» από μια διεθνή ομάδα επιστημόνων.

Μια άλλη έκθεση, που κυκλοφόρησε παράλληλα στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet», επισημαίνει τη δραματική επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην ανθρώπινη ζωή. Σύμφωνα με αυτήν, η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και η αργή προσαρμογή στις κλιματικές μεταβολές προκαλούν καθημερινά εκατομμύρια θανάτους. Μάλιστα, 12 από τους 20 δείκτες κινδύνου για την υγεία έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, αποτελώντας «μία ανυπέρβλητη απειλή για την υγεία μας», όπως υπογραμμίζεται σε δημοσίευμα του Handelsblatt.

Από το 1990, οι θάνατοι από τη ζέστη έχουν σημειώσει αύξηση 23%, φτάνοντας τους περίπου 546.000 ετησίως την περίοδο 2012-2021. Επιπλέον, 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από την καύση ορυκτών καυσίμων. Ενώ οι πετρελαϊκές και φυσικού αερίου εταιρείες επενδύουν στην παραγωγή, οι κυβερνήσεις έχουν ξοδέψει ορολογιασμένα περίπου 956 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων το 2023, ποσό που ξεπερνά τις δαπάνες για τα εθνικά προγράμματα υγείας σε πάνω από 15 χώρες.

Μια μελέτη, υπό την καθοδήγηση της Μαρίνα Ρομανέλο από το University College London, αποκαλύπτει ότι οι οικονομικές ζημίες από την κλιματική αλλαγή γίνονται ολοένα και πιο έντονες. Ειδικότερα, το 2024 χάθηκαν 639 δισεκατομμύρια ώρες εργασίας λόγω της ζέστης, αριθμός που είναι αυξημένος κατά 98% σε σύγκριση με την περίοδο 1990-1999, συνιστώντας απώλεια εισοδήματος ύψους περίπου 1,09 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ.

Ωστόσο, κάποια μέτρα έχουν ήδη αποδώσει θετικά αποτελέσματα. Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια έχει συμβάλει στην αποτροπή περίπου 160.000 πρόωρων θανάτων ετησίως από το 2010, κυρίως λόγω της βελτίωσης της ποιότητας του αέρα από τη μείωση της καύσης άνθρακα. Το ποσοστό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον παγκόσμιο τομέα ηλεκτροπαραγωγής έφτασε το 12% το 2022. Η Ρομανέλο τονίζει: «Έχουμε τις λύσεις για να αποτρέψουμε μια κλιματική καταστροφή. Από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι τη βιώσιμη διατροφή, αυτά τα μέτρα θα μπορούσαν να σώσουν πάνω από δέκα εκατομμύρια ζωές ετησίως».

Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν. Η ανάλυση στο «Bioscience» αποκαλύπτει μια ανησυχητική πραγματικότητα, με δείκτες όπως οι εκπομπές CO2, η αποψίλωση δασών λόγω πυρκαγιών και οι θερμοκρασίες των ωκεανών να βρίσκονται σε ιστορικά ύψη.

Μια ομάδα επιστημών, που περιλαμβάνει τον Johan Rockström από το Ινστιτούτο Κλιματικών Επιπτώσεων του Πότσνταμ, θεωρεί ότι τα συμπεράσματά τους αποτελούν απόδειξη ότι ο πλανήτης πλησιάζει σε ένα επικίνδυνο στάδιο «κλιματικού χάους». Πολλοί δείκτες εξελίσσονται ραγδαία προς τη λάθος κατεύθυνση.

Το «Κλιματικό Χάος» εντείνεται

Μέχρι στιγμής, το 2024 αποτελεί την πιο θερμή χρονιά που έχει καταγραφεί ποτέ, και δεν φαίνεται ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί. «Η συγκέντρωση του CO2 στην ατμόσφαιρα έχει φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ το 2025, επιδεινόμενη από μια ξαφνική πτώση της απορρόφησης από τη γη, ενδεχομένως λόγω του Ελ Νίνιο και των σοβαρών πυρκαγιών» εξηγούν οι συγγραφείς. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε επικίνδυνες αλλαγές λόγω της επιταχυνόμενης θέρμανσης, αντεπίδρασης και πιθανών σημείων καμπής.

Σύμφωνα με τους συγγραφείς, οι εκπομπές από τα ορυκτά καύσιμα δεν μπορούν να εξηγήσουν πλήρως την αύξηση του CO2 στην ατμόσφαιρα, γεγονός που συνέβαλαν οι εκτεταμένες δασικές πυρκαγιές σε πολλές περιοχές του πλανήτη.

Η ομάδα ζητά επίγνωση και δράση. «Οι στρατηγικές μετριασμού της κλιματικής αλλαγής είναι όχι μόνο διαθέσιμες και οικονομικά προσιτές, αλλά και επειγόντως απαραίτητες. Αντί να σπαταλάμε τρόφιμα, η βελτίωση της παραγωγής ενέργειας και η υιοθέτηση διατροφικών συνηθειών με μεγαλύτερη φυτική προέλευση μπορούν να περιορίσουν την αύξηση της θερμοκρασίας αν κινηθούμε άμεσα και με αποφασιστικότητα». Οι ερευνητές τονίζουν ιδιαίτερα τη σημασία της καταπολέμησης της σπατάλης τροφίμων, η οποία κάνει λόγο για το 8-10% των παγκόσμιων εκπομπών. «Το κόστος της μείωσης των κλιματικών επιπτώσεων είναι πιθανό να είναι σημαντικά χαμηλότερο από τις ζημίες που μπορεί να προκαλέσουν οι κλιματικές αλλαγές», καταλήγουν οι επιστήμονες.

Διαβάστε ακόμη