Θεσσαλονίκη: Εορτασμός του Αγίου Δημητρίου και 113 χρόνια ελευθερίας

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ26 Οκτωβρίου, 2025

Η Θεσσαλονίκη γιορτάζει σήμερα με ιδιαίτερη λαμπρότητα, εορτάζοντας τόσο τον Πολιούχο της Άγιο Δημήτριο όσο και την 113η επέτειο της απελευθέρωσής της από την οθωμανική κυριαρχία. Ο Άγιος Δημήτριος, που γεννήθηκε το 280 μ.Χ. και μαρτύρησε το 306 μ.Χ. στην περιοχή όπου σήμερα βρίσκεται η κρύπτη του στον ομώνυμο ναό, υπηρέτησε ενεργά τη χριστιανική κοινότητα και υπέστη διώξεις και βάσανα για την πίστη του.

Η μεταφορά των ιερών λειψάνων και της τιμίας κάρας του από το Σαν Λορέντζο της Ιταλίας οργανώθηκε από τον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα Β’. Τα λείψανα έφτασαν στις 23 Οκτωβρίου και η κάρα στις 12 Απριλίου 1980, και από τότε φυλάσσονται στον ναό του Αγίου Δημητρίου, που αποτελεί σημαντικό προσκύνημα. Ο Άγιος Δημήτριος θεωρείται θαυματουργός και προστάτης της πόλης, καθώς πολλοί πιστεύουν ότι η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης στις 26 Οκτωβρίου 1912 συνδέεται άρρηκτα με την ημέρα της εορτής του.

Η παράδοση των 26.000 Τούρκων στη Θεσσαλονίκη, τον Οκτώβριο του 1912

Ο αρχιστράτηγος του τουρκικού στρατού, Χασάν Ταχσί πασάς, βρέθηκε σε δεινή θέση, κυκλωμένος από τις δυνάμεις του Ελληνικού Στρατού, και υποχρεώθηκε να υπογράψει την παράδοση της Θεσσαλονίκης στις 11 το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου 1912. Το Πρωτόκολλο Παράδοσης υπεγράφη από τον αντισυνταγματάρχη Βίκτωρα Δούσμανη και τον λοχαγό Ιωάννη Μεταξά, με σαφή αναφορά ότι «ἡ πόλις τῆς Θεσσαλονίκης παραδίδεται εἰς τὸν Ἑλληνικὸν Στρατὸν μέχρι τῆς συνομολογήσεως τῆς εἰρήνης».

Η παράδοση περιλάμβανε 25.000 Τούρκους οπλίτες και περίπου 1.000 αξιωματικούς, ενώ οι ελληνικές δυνάμεις απέκτησαν 70 πυροβόλα, 30 πολυβόλα και 1.200 άλογα. Η πρώτη ελληνική στρατιωτική μονάδα που εισήλθε στη Θεσσαλονίκη το μεσημέρι της 27ης Οκτωβρίου ήταν το Απόσπασμα Ευζώνων Κωνσταντινόπουλου, το οποίο έγινε δεκτό με ενθουσιασμό από τους κατοίκους.

Η παρέλαση και οι 21 χαιρετιστήριες βολές για τον βασιλιά Γεώργιο

Στις 11 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου, ο αρχιστράτηγος Κωνσταντίνος, διάδοχος του θρόνου, έκανε την είσοδό του στην πόλη, επικεφαλής της Ι Μεραρχίας. Οι κάτοικοι, παρά τη βροχή, γέμισαν τους δρόμους για να τους καλοσωρίσουν. Μετά από δοξολογία στον ναό του Αγίου Μηνά, η Ι Μεραρχία παρέλασε μπροστά στον Κωνσταντίνο και τις αρχές της πόλης.

Στις 29 Οκτωβρίου, ο βασιλιάς Γεώργιος εισήλθε στην πόλη και κατευθύνθηκε με τον ενθουσιασμένο κόσμο στον Λευκό Πύργο, όπου τελέστηκε η έπαρση της σημαίας με 21 χαιρετιστήριες βολές. Το στρατηγείο του Ελληνικού Στρατού είχε εγκατασταθεί 25 χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη, στο Τόψιν – σημερινή Γέφυρα του δήμου Χαλκηδόνος – και εκεί πραγματοποιήθηκαν οι διαπραγματεύσεις για την παράδοση της πόλης. Στη σημερινή τοποθεσία στεγάζεται το Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων, που φιλοξενεί πολύτιμα πολεμικά κειμήλια, στρατιωτικές στολές και άλλα αντικείμενα που θυμίζουν την ιστορία αυτών των πολέμων.