free counter Αρχικές αντιδράσεις στην δημόσια συζήτηση για την καύση απορριμμάτων | Briefly.gr

Αρχικές αντιδράσεις στην δημόσια συζήτηση για την καύση απορριμμάτων

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ23 Οκτωβρίου, 2025

Η ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης για το εθνικό σχέδιο ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων φέρνει στο προσκήνιο τις έντονες αντιδράσεις που έχουν προκύψει. Το θέμα αυτό ζυγίζει βαρύ στην πολιτική και κοινωνική σκηνή, καθώς εμπλέκει δήμους, τεχνικά επιμελητήρια, επιστημονικούς συλλόγους και φορείς της αγοράς, οι οποίοι έχουν καταθέσει ποικίλες απόψεις, από υποστήριξη ενός νέου μοντέλου μέχρι σφοδρή κριτική προς τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Η πρόταση του Υπουργείου αφορά τη δημιουργία ενός εθνικού δικτύου έξι μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης απορριμματογενών ενεργειακών πρώτων υλών από αστικά στερεά απόβλητα, με στόχο την ολοκλήρωση μέχρι το 2030. Το εγχείρημα εντάσσεται στη στρατηγική της κυκλικής οικονομίας και την πρόοδο προς ένα σύγχρονο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων. Παρά την ανακοίνωσή του από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη το 2019, η υλοποίηση του σχεδίου έχει καθυστερήσει σημαντικά, χωρίς σημαντική πρόοδο στην αδειοδότηση ή την εκκίνησή του.

Αν και τα σχόλια της δημόσιας διαβούλευσης δεν θα ανακοινωθούν, οι πρώτες αντιδράσεις που φτάνουν στη δημοσιότητα αποκαλύπτουν σημαντικές διαφωνίες σχετικά με το μέλλον της ενεργειακής αξιοποίησης των απορριμμάτων στη χώρα. Σύμφωνα με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τα τεχνικά επιμελητήρια, η καύση θεωρείται πισωγύρισμα για την κυκλική οικονομία. Απεναντίας, η ΕΕΔΣΑ υποστηρίζει έναν πιο ρεαλιστικό προσανατολισμό, θεωρώντας την ενεργειακή αξιοποίηση ως αναγκαίο συμπλήρωμα στο τέλος της ιεράρχησης των αποβλήτων. Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) προτείνει μια ισορροπημένη προσέγγιση, αναγνωρίζοντας τις αδυναμίες της ΣΜΠΕ με βάση τεχνικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές παραμέτρους.

Απαιτήσεις και προϋποθέσεις

Η ΡΑΑΕΥ επισημαίνει πως η Ελλάδα δεν μπορεί να πετύχει τους ευρωπαϊκούς στόχους χωρίς τις κατάλληλες υποδομές ενεργειακής αξιοποίησης, καθώς κατέχει υψηλό ποσοστό ταφής 79%, έναντι του 23% στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Στο position paper της Αρχής, αναφέρεται ότι η τεχνολογία WtE είναι αναγνωρισμένη και μπορεί να συνεισφέρει στη μείωση αποβλήτων και εκπομπών, εφόσον τηρούνται περιβαλλοντικοί κανόνες.

Η ΡΑΑΕΥ θέτει ωστόσο τονίσει ότι η καύση δεν πρέπει να αντικαθιστά την ανακύκλωση και θα πρέπει να αφορά μόνο το μη ανακυκλώσιμο υπόλειμμα, αφού έχουν εξαντληθεί οι άλλες επιλογές.

Διαφωνία σχετικά με την προτεραιοποίηση και τον αριθμό των μονάδων

Η Αρχή ανησυχεί ότι η ΣΜΠΕ προσεγγίζει την ενεργειακή αξιοποίηση όχι ως συμπλήρωμα αλλά ως υποκατάστατο της ανακύκλωσης, εκφράζοντας αντιρρήσεις για την προτεινόμενη δέσμευση για έξι μονάδες. Ζητά ανάλυση ποσοτήτων και αναγκών ανά Περιφέρεια, προκειμένου να αποφευχθεί η μόνιμη εξάρτηση από σύμμεικτα απορρίμματα.

«Οι επενδυτές δεν πρέπει να διαχειρίζονται την τέφρα»

Ένας από τους πιο σημαντικούς άξονες της συζήτησης είναι η περιβαλλοντική διάσταση. Η ΡΑΑΕΥ, αναγνωρίζοντας τις σύγχρονες τεχνολογίες αντιρρύπανσης, επισημαίνει ότι η καύση δημιουργεί ρύπους και επικίνδυνη τέφρα. Δεδομένου ότι η Ελλάδα δεν έχει χώρους για επικίνδυνα απόβλητα, ζητά να αναπτυχθεί ένα σχέδιο διαχείρισης τέφρας. «Η διαχείριση τέφρας δεν μπορεί να αφεθεί στους επενδυτές — αποτελεί κρίσιμη πτυχή δημόσιας περιβαλλοντικής ευθύνης», τονίζει το κείμενο.

Κόστος και κοινωνική αντοχή

Η ΡΑΑΕΥ εκδηλώνει σκεπτικισμό σχετικά με τον οικονομικό παράγοντα. Ενώ πιστεύει ότι η καύση μπορεί να έχει θετικές κοινωνικές συνέπειες, προειδοποιεί ότι η οικονομική βιωσιμότητά της παραμένει αβέβαιη. Στο position paper αναφέρονται διεθνή στοιχεία που δείχνουν κόστος 80–120 ευρώ ανά τόνο, το οποίο μπορεί να φτάσει τα 193 ευρώ με το ETS, με την προϋπόθεση ότι αυτές οι δαπάνες δεν θα μετακυλιστούν στους πολίτες χωρίς πολιτικά και περιβαλλοντικά οφέλη.

Η ΡΑΑΕΥ ζητά εκπόνηση μελέτης κόστους–οφέλους και θέσπιση σαφούς ρυθμιστικού πλαισίου τιμολόγησης, καθώς και κοινωνικές αντισταθμίσεις για να εξασφαλιστούν άμεσα οφέλη στις τοπικές κοινωνίες.

«Η ενεργειακή αξιοποίηση πρέπει να ελέγχεται από το Δημόσιο»

Η ΡΑΑΕΥ τονίζει τη σημασία του δημόσιου ελέγχου και του θεσμικού ρόλου του Δημοσίου. Αν και αναγνωρίζει τη συμβολή της ιδιωτικής χρηματοδότησης, υπογραμμίζει ότι η διαχείριση των απορριμμάτων είναι δημόσιο αγαθό, ζητώντας έναν σαφή νομοθετικό πλαίσιο που θα καθορίζει τους όρους συμμετοχής των επενδυτών και τη εποπτεία της Αρχής.

Προτείνεται, επίσης, η δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου για τα έργα WtE με υποχρεωτική δημοσιοποίηση δεδομένων εκπομπών και κόστους.

Αντίκτυποι της χωροθέτησης

Η ΡΑΑΕΥ αναγνωρίζει «κενά και ελλείψεις» στη χωροθέτηση των έξι μονάδων, απαιτώντας πολυκριτηριακή ανάλυση με βάση πληθυσμιακές και περιβαλλοντικές παραμέτρους. Ειδική μνεία γίνεται στις αντιδράσεις στη Δυτική Μακεδονία, όπου φορείς εκφράζουν ανησυχίες για περιβαλλοντική επιβάρυνση.

Κοινωνική αποδοχή ως προϋπόθεση

Η ΡΑΑΕΥ αναφέρει ότι η λειτουργία οποιασδήποτε μονάδας πρέπει να εξαρτάται από κοινωνική αποδοχή, προτείνοντας δημόσιες ακροάσεις και τακτική δημοσιοποίηση πληροφοριών για την επίτευξη εμπιστοσύνης και αποφυγή συγκρούσεων.

Η εκατέρωθεν ανησυχία για το οικονομικό σκέλος παραμένει, με έντονη προειδοποίηση ότι η διαχείριση απορριμμάτων είναι δημόσιο αγαθό και απαιτεί ευθύνη και διαφάνεια από τους ιδιώτες που θα συμμετάσχουν.

ΕΕΔΣΑ: Υπό προϋποθέσεις

Η Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΔΣΑ) αναγνωρίζει το ρόλο της ενεργειακής αξιοποίησης ως αναγκαίο στοιχείο της κυκλικής οικονομίας, αρκεί να διατηρούνται οι αρχές της ιεράρχησης αποβλήτων και να αποφεύγονται στρεβλώσεις. Επίσης, η ΕΕΔΣΑ απαιτεί σαφή στρατηγική για χρηματοδότηση και ρυθμιστικό πλαίσιο που θα διασφαλίσουν τις υποχρεώσεις των ΟΤΑ.

Αντίθετα, το ΤΕΕ/Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας διαφωνεί έντονα με την πρόταση, θεωρώντας την περιβαλλοντικά επικίνδυνη και πισωγύρισμα για την κυκλική οικονομία. Υπενθυμίζεται ότι ο γενικός γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων, Μανώλης Γραφάκος, υπερασπίζεται τη ΣΜΠΕ, τονίζοντας ότι η χώρα δεν έχει περιθώρια για καθυστερήσεις.

Διαβάστε επίσης

Sidebar
Loading

Signing-in 3 seconds...

Signing-up 3 seconds...