Η Ελλάδα εισέρχεται σε φάση αυξημένης επιφυλακής λόγω της απειλής λειψυδρίας, με την Αττική να κυριαρχεί στα κυβερνητικά σχέδια. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα προεδρεύσει σε μια κρίσιμη συνεδρίαση στο Μέγαρο Μαξίμου τη Δευτέρα, στην οποία θα συμμετάσχει και η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προκειμένου να καταρτισθεί η στρατηγική για τα επόμενα δύο χρόνια. Σύμφωνα με πληροφορίες του energygame.gr, η κατάσταση είναι σοβαρή, καθώς τα υδάτινα αποθέματα για την Αττική έχουν ήδη μειωθεί, επαρκώντας για λιγότερο από δύο χρόνια, κάτι που καθιστά αναγκαία την άμεση λήψη αποφάσεων για έργα που πρέπει να αρχίσουν άμεσα.
Παράλληλα, φαίνεται ότι η αρχική πρόταση για τη δημιουργία ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης, που θα συνένωνε όλες τις αρμοδιότητες ως προς τους υδάτινους πόρους της χώρας, κατατίθεται – τουλάχιστον προσωρινά – σε αναμονή. Πηγές που γνωρίζουν την κατάσταση αναφέρουν ότι αυτή η απόφαση συνδέεται με διάφορες θεσμικές προκλήσεις, καθώς και με την ανάγκη εστίασης σε πιο συγκεκριμένα και αποτελεσματικά έργα. Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, είχε επισημάνει τη σημασία της συγχώνευσης των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), προκειμένου να μειωθεί ο αριθμός των φορέων που διαχειρίζονται το νερό.
«Σήμερα υπάρχουν δύο εισηγμένες εταιρείες που εξυπηρετούν λίγο πάνω από το μισό του πληθυσμού – η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ. Πέραν αυτών, λειτουργούν περίπου 400 δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και άλλες 400 μικρότερες μονάδες που διαχειρίζονται αρδευτικό νερό. Το κράτος προσπαθεί να βρει λύση γιατί, ειδικά σε περιόδους ξηρασίας, είναι αναγκαίο να υπάρχει ενιαίο σχέδιο διαχείρισης», ανέφερε χαρακτηριστικά. Ο Σαχίνης τόνισε επίσης ότι η συγκέντρωση των αρμοδιοτήτων θα βοηθήσει στη ρυθμιστική εποπτεία των φορέων, υπογραμμίζοντας την αναποτελεσματικότητα που προκύπτει από την εποπτεία 700 μικρών επιχειρήσεων.
Επανέφερε στην επικαιρότητα και τον κώδωνα του κινδύνου ο πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ, Γιώργος Στεργίου, επισημαίνοντας την οριακή κατάσταση για την υδροδότηση της Αττικής. «Με τα σημερινά δεδομένα, τα διαθέσιμα αποθέματα επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών της Αττικής για έναν χρόνο, ακόμη κι αν δεν πέσει ούτε μια σταγόνα βροχής στο μεταξύ», υπογράμμισε, προειδοποιώντας για την ανάγκη άμεσων μέτρων και ταχύτατης προώθησης έργων που θα διασφαλίσουν την υδροδότηση.
Τα δεδομένα που διαθέτουν οι αρχές αναδεικνύουν την κρισιμότητα της κατάστασης. Στην αρχή του Οκτωβρίου, τα συνολικά αποθέματα νερού στους τέσσερις ταμιευτήρες της Αττικής – Εύηνος, Μαραθώνας, Μόρνος και Υλίκη – ανήλθαν μόλις σε 401 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Από αυτά, ο Μόρνος, ο κύριος ταμιευτήρας της πρωτεύουσας, κρατά τα 173,9 εκατομμύρια κ.μ. Αυτή η γενική εικόνα αποκαλύπτει μια καθοδική τάση των αποθεμάτων τα τελευταία χρόνια, με τον Μόρνο το προηγούμενο έτος να περιέχει 305 εκατομμύρια κ.μ. και το 2022 να φτάνει τα 612 εκατομμύρια κ.μ.
ΕΥΔΑΠ και κυβέρνηση βρίσκονται σε διαρκή αναζήτηση λύσεων. Ο σχεδιασμός για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας εκτείνεται σε τρεις διαφορετικές φάσεις, καθεμία με τον δικό της χρονικό ορίζοντα και στόχους.
Άμεσες παρεμβάσεις – ορίζοντας έως 2 έτη
Στον πρώτο πυλώνα περιλαμβάνονται έργα που μπορούν να ενισχύσουν τα διαθέσιμα αποθέματα νερού γρήγορα, προσφέροντας χρόνο μέχρι την υλοποίηση πιο πολυσύνθετων λύσεων. Ειδικότερα, η λειτουργία των γεωτρήσεων στη Μαυροσουβάλα έχει προγραμματιστεί να αποφέρει 32 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως. Επιπλέον, σχεδιάζεται η μείωση κατά 70% της περιβαλλοντικής παροχής του ταμιευτήρα του Ευήνου, γεγονός που θα απελευθερώσει 22 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως για ύδρευση. Σημαντικές είναι και οι γεωτρήσεις στην Ανατολική Υλίκη, με εκτιμώμενη παραγωγή 50 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως.
Επίσης, εστιάζουν στην αξιοποίηση των υπόγειων αποθεμάτων από τον Βοιωτικό Κηφισό με 17 γεωτρήσεις και τρία αντλιοστάσια, που θα μπορούσαν να παρέχουν 45 εκατομμύρια κυβικά μέτρα επιπλέον ετησίως, εφόσον εξασφαλιστούν οι προσδοκώμενες εγκρίσεις. Συνολικά, οι άμεσες παρεμβάσεις αναμένονται να αυξήσουν την ετήσια προσφορά νερού κατά πάνω από 150 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, αποφέροντας αναγκαία ανάσα στο σύστημα.
Μεσοπρόθεσμες λύσεις – ορίζοντας 2 έως 4 έτη
Η δεύτερη φάση εστιάζει σε έργα που χρειάζονται περισσότερο χρόνο αλλά υπόσχονται νέες μεθόδους ενίσχυσης του υδροδοτικού συστήματος. Κεντρικό ρόλο θα διαδραματίσουν οι μονάδες αφαλάτωσης με στόχο την παραγωγή 150.000 έως 200.000 κυβικών μέτρων ημερησίως. Η Θίσβη στη Βοιωτία έχει αναδειχθεί ως πιθανότερη τοποθεσία, λόγω της εγγύτητάς της με τον αγωγό του ταμιευτήρα Μόρνου, διευκολύνοντας την ενσωμάτωσή τους στο δίκτυο. Οι αφαλατώσεις, ωστόσο, δεν συνιστούν πανάκεια, λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστους και των κινδύνων περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Προγραμματίζονται και άλλες συμπληρωματικές λύσεις, όπως πλωτές μονάδες αφαλάτωσης ή και θαλάσσια μεταφορά νερού. Επιπλέον, εξετάζεται η εκμετάλλευση υδάτων από την Κωπαΐδα, προκειμένου να ενισχυθεί η υδροδότηση της Αττικής χωρίς να επηρεαστούν οι ποσότητες νερού που χρησιμοποιούνται σήμερα για άρδευση.
Η τρίτη φάση
Στην τρίτη φάση περιλαμβάνονται έργα στρατηγικής σημασίας που θα αναμορφώσουν συνολικά το υδροδοτικό σύστημα της Αττικής. Κεντρικό έργο στην ατζέντα είναι η σύνδεση της λίμνης Κρεμαστών με τον ταμιευτήρα του Εύηνου, με τη χρήση δύο σηράγγων. Το συνολικό κόστος του έργου προσεγγίζει τα 450 εκατομμύρια ευρώ και η προμελέτη έχει ήδη ολοκληρωθεί. Αν οι διαδικασίες προχωρήσουν ταχύτατα, το έργο μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε 3 έως 4 χρόνια, προσφέροντας μια βιώσιμη λύση για την απελευθέρωση της πίεσης στο υδρευτικό σύστημα της Αττικής.
Στο μακροπρόθεσμο σχέδιο περιλαμβάνεται και η εκτενής αξιοποίηση των υδάτων από την Ψυττάλεια, μέσω της αναβάθμισης των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, που αναμένεται να προσφέρει 300 εκατομμύρια κυβικά μέτρα καθαρού νερού ετησίως για βιοβιομηχανικές δραστηριότητες και τον εμπλουτισμό υπόγειων υδροφορέων, μειώνοντας έτσι την πίεση στο υφιστάμενο σύστημα.
Διαβάστε επίσης