Εμπορική αντιπαράθεση ΗΠΑ-Κίνας: Δραματικοί δασμοί και αντίμετρα ταράσσουν τον ναυτιλιακό τομέα

Η ναυτιλιακή βιομηχανία της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών εισέρχεται σε μια νέα φάση εμπορικής έντασης λόγω πρόσφατης απόφασης της αμερικανικής κυβέρνησης να επιβάλει δασμούς. Η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε πρόσθετα τέλη για πλοία που είναι είτε κατασκευασμένα είτε διαχειρίζονται από κινεζικές εταιρείες, με εφαρμογή από τις 14 Οκτωβρίου. Αντίμετρα από την Κίνα, που επιβλήθηκαν μέσω διατάγματος του πρωθυπουργού Λι Τσιάνγκ στις 28 Σεπτεμβρίου, περιλαμβάνουν πρόσθετους δασμούς σε πλοία των χωρών που ενθαρρύνουν ή υποστηρίζουν περιορισμούς κατά κινεζικών συμφερόντων.

Αυτά τα μέτρα συμπληρώνονται με περιορισμούς πρόσβασης σε κινεζικά λιμάνια και αυστηρούς ελέγχους στις ναυτιλιακές δραστηριότητες ξένων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Κίνα. Η επιβολή των αμερικανικών τελών, τα οποία θα υπολογίζονται ανά καθαρό τόνο ή TEU, αναμένεται να επηρεάσει τη ναυτιλία σημαντικά, καθώς πάνω από το 50% των νέων πλοίων παγκοσμίως κατασκευάζονται σε κινεζικά ναυπηγεία.

Σύμφωνα με μια έκθεση από το αμερικανικό Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS), τα κινεζικά ναυπηγεία κατέχουν ήδη το 53% των παγκόσμιων παραγγελιών αυτού του είδους για το 2025. Το μερίδιο αυτό ευθυγραμμίζεται με τα επίπεδα του 2023, όταν ξεκίνησε η έρευνα από τον Αμερικανό Εμπορικό Εκπρόσωπο (USTR), που οδήγησε στη δημιουργία των τελών.

Οι επιπτώσεις αυτής της εμπορικής διαμάχης αναμένεται να γίνουν άμεσα αισθητές, οδηγώντας σε αυξήσεις ναύλων για τις μεταφορές Ασίας-ΗΠΑ, καθυστερήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα και ανακατευθύνσεις φορτίων μέσω τρίτων λιμανιών. Ειδικοί προειδοποιούν ότι οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις μπορεί να βρεθούν στο επίκεντρο σοβαρών γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων, επηρεάζοντας όλους τους εμπλεκόμενους.

Η Κίνα έχει προχωρήσει σε σημαντικές αναθεωρήσεις της πολιτικής και του κανονιστικού πλαισίου για διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές, με σκοπό να ενισχύσει τις αντίμετρες δράσεις. Εκτός από την επιβολή τελών, οι περιορισμοί μεταφοράς και δεδομένων θα είναι επίσης βασικά μέτρα που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση των αμερικανικών κινήσεων.

Η απόφαση του Πεκίνου έχει κρίσιμη σημασία, καθώς τα μέτρα των ΗΠΑ θα τεθούν σε εφαρμογή σύντομα. Ουσιαστικά, κάθε ιδιοκτήτης κινεζικού πλοίου θα υποχρεωθεί σε τέλη που θα ξεκινούν από 50 δολάρια ανά καθαρό τόνο, αυξανόμενα ετησίως έως και 140 δολάρια μέχρι το 2028. Εκτιμάται ότι οι 10 μεγαλύτεροι μεταφορείς containers θα επιβαρυνθούν συνολικά με 3,2 δισεκατομμύρια δολάρια λόγω αυτών των νέων τελών.

Προβλέπεται ότι οι κινεζικές ναυτιλιακές εταιρείες εξετάζουν εναλλακτικές στρατηγικές για την αποφυγή των επιπτώσεων. Αυτές περιλαμβάνουν την συνεργασία με μη κινεζικές εταιρείες, καθώς και την αναδιάταξη του στόλου με πλοία μη κινεζικής κατασκευής προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν την έκθεσή τους στα νέα τέλη.