Ποιες είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής όταν αυτές ξεπερνούν τα όρια μιας χώρας; Είναι αρκείς οι εθνικές πολιτικές ή απαιτείται παγκόσμια συνεργασία; Αυτά τα ερωτήματα τέθηκαν στο Athens Democracy Forum 2025 (30 Σεπτεμβρίου – 3 Οκτωβρίου 2025), που διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Αν. Τασούλα, από το Democracy & Culture Foundation σε συνεργασία με τους The New York Times.
Ο πρώτος ομιλητής, Stewart Patrick, Senior Fellow and Director, Global Order and Institutions Program στο Carnegie Endowment for International Peace, επισήμανε ότι τα σημερινά εθνικά κράτη είναι ανεπαρκή για την επίλυση των σοβαρών προβλημάτων του πλανήτη. Υπογράμμισε την ανάγκη για ριζικές αλλαγές, δηλώνοντας ότι «Πρέπει να αλλάξουμε τα πράγματα». Δεδομένου ότι καμία χώρα δεν μπορεί από μόνη της να διαχειριστεί ζητήματα όπως ο Αμαζόνιος ή οι πάγοι της Αρκτικής, προέτρεψε να μη περιμένουμε από τις ΗΠΑ, δεδομένης της τρέχουσας πολιτικής τους. «Όμως δεν μπορεί να μείνει ο υπόλοιπος κόσμος πίσω», τόνισε, υποστηρίζοντας την ανάγκη για μια «συμμαχία των προθύμων». Κλείνοντας, ανέφερε ότι είναι κρίσιμο οι πολίτες να κατανοήσουν πώς η κλιματική κρίση επηρεάζει την καθημερινότητά τους και να προσαρμοστεί η παγκόσμια οικονομία στις νέες περιβαλλοντικές προκλήσεις.
Stewart Patrick, Senior Fellow and Director, Global Order and Institutions Program, Carnegie Endowment for International Peace © ΔΤ
Από την άλλη πλευρά, ο Danilo Türk, πρώην Πρόεδρος της Σλοβενίας και Πρόεδρος του Club de Madrid, επεσήμανε τις περιοριστικές πτυχές του σημερινού διεθνούς συστήματος. Χωρίς να προτείνει μια «παγκόσμια επανάσταση», τόνισε την ανάγκη για νέες δυνάμεις και ιδέες, καθώς η κλιματική κρίση θα αναγκάσει την ανθρωπότητα να αναζητήσει καινοτόμες λύσεις. Αναγνώρισε την απουσία κοινής στρατηγικής σε κρίσιμα ζητήματα όπως η λειψυδρία, γεγονός που θα υποχρεώσει τα κράτη να συνεργαστούν καλύτερα. Η αναφορά του στην ανάγκη για συμμετοχή όλων των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων ήταν πιο επιφυλακτική, επισημαίνοντας ότι η συμπερίληψη απαιτεί χρόνο και προσπάθεια, ειδικά σε μια συγκυρία όπου υπάρχουν πιο επείγοντα θέματα, όπως η ειρήνη και η ασφάλεια, από την οποία εξαρτώνται όλοι.
Danilo Türk, Πρώην Πρόεδρος της Σλοβενίας και Πρόεδρος Club de Madrid © ΔΤ
Η Hélène Landemore, Καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο Yale University, τόνισε τη σημασία της παγκόσμιας εκπροσώπησης από εκείνους που πλήττονται άμεσα από την κλιματική κρίση. «Όλοι μιλάμε για την εφαρμογή λύσεων, αλλά δεν μπορούμε να έχουμε λύσεις για τους ανθρώπους, χωρίς τους ανθρώπους», ανέφερε, υποδεικνύοντας τη ζωτική συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία. Έφερε παραδείγματα από διάφορες χώρες όπου η συμμετοχή της κοινωνίας συνέβαλε στην αναζήτηση λύσεων, προαναγγέλλοντας τη δημοκρατία. «Πρέπει να υιοθετήσουμε μια στρατηγική που προσφέρει εναλλακτικές και να δούμε τι προτείνουν τα κοινωνικά κινήματα», κατέληξε.
Hélène Landemore, Καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών, Yale University © ΔΤ
Ο Mete Coban, Αντιδήμαρχος για το Περιβάλλον και την Ενέργεια στο Greater London Authority, εστίασε στην τοπική δράση, επισημαίνοντας ότι οι πόλεις βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά της κλιματικής κρίσης. Μετά την παρουσίαση κάποιων πρωτοβουλιών στη βρετανική πρωτεύουσα, ομολόγησε ότι δεν υπάρχει «μαγική συνταγή» για την επίλυση αυτών των θεμάτων. Υπογράμμισε ότι οι πολίτες αναμένουν λύσεις, εστιάζοντας στα υψηλά κόστη ενέργειας που επηρεάζουν την κοινωνική συνοχή και δικαιοσύνη.
Mete Coban, Αντιδήμαρχος Λονδίνου για το Περιβάλλον και την Ενέργεια, Greater London © ΔΤ
Η συζήτηση ανέδειξε την απαραίτητη συνεργασία σε παγκόσμιο επίπεδο και τη σημασία της συμμετοχής των πολιτών, τονίζοντας ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να επιλύσει μόνο του την κλιματική κρίση. Επιπλέον, η δημοκρατία και η κοινωνική συνοχή αναδείχθηκαν ως θεμελιώδη στοιχεία για την ανάπτυξη βιώσιμων λύσεων.
Διαβάστε ακόμη