Αγώνα για τις πληρωμές των αγροτών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ σε πλήρη εξέλιξη

Το κυβερνητικό επιτελείο βρίσκεται σε εντατικές διαδικασίες προκειμένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τον ΟΠΕΚΕΠΕ και να υλοποιήσει πλήρως το συμφωνηθέν σχέδιο δράσης μεταξύ ελληνικών και κοινοτικών Αρχών. Σύμφωνα με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι ενέργειες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης έχουν προχωρήσει σημαντικά, ωστόσο η Κομισιόν επιμένει στην ολοκληρωμένη εφαρμογή του σχεδίου. Στην επιστολή της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας, ημερομηνίας 4 Αυγούστου 2025, αναφέρεται σαφώς ότι εάν δεν αναθεωρηθούν οι διαδικασίες ελέγχου και πληρωμών του ΟΠΕΚΕΠΕ (ΟΣΔΕ), «η Επιτροπή ενδέχεται να εκδώσει εκτελεστικές πράξεις για την αναστολή των μηνιαίων πληρωμών […] ή των ενδιάμεσων πληρωμών…».

Καθιστώντας την πλήρη συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία επιτακτική ανάγκη, οι αγρότες θα βρεθούν αντιμέτωποι με κινδύνους, όπως νέα πρόστιμα και ενδεχόμενη αναστολή επιδοτήσεων, αν δεν υπάρξει πρόοδος. Την αποκατάσταση της εικόνας της χώρας στις Βρυξέλλες και τον συντονισμό μεταρρυθμίσεων αναλαμβάνει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης σε συνεργασία με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα, τον ΟΠΕΚΕΠΕ και την ΑΑΔΕ.

Ο Κωστής Χατζηδάκης επισκέφθηκε τον Ιούνιο τις Βρυξέλλες και εξασφάλισε τη συναίνεση της Κομισιόν για τη μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στο πλαίσιο της ΑΑΔΕ, με στόχο την ολοκλήρωση της διαδικασίας έως τον Μάρτιο του 2026. Παράλληλα, αποφασίστηκε η σύσταση μιας ειδικής ομάδας εργασίας από στελέχη της κυβέρνησης και της Κομισιόν για την άμεση αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων.

Κυβερνητικοί αξιωματούχοι παραδέχονται ότι «η κυβέρνηση έχει να αντιμετωπίσει ένα βουνό» και σε κάποιες περιπτώσεις να «τετραγωνίσει τον κύκλο», καθώς πρέπει να επιλύσουν διαρθρωτικά ζητήματα που έχουν ρίζες σε παλαιές πρακτικές, και παράλληλα να διασφαλίσουν τη ροή των επιδοτήσεων προς τους αγρότες. Ο κ. Χατζηδάκης καθιστά σαφές ότι «δεν έχουμε περιθώριο για κανένα λάθος, διότι το όποιο λάθος θα το πληρώσουν πρώτα οι αγρότες μας.

Οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι αναφέρονται στην αναγκαιότητα αναβάθμισης του συστήματος ελέγχων και πληρωμών μέχρι το 2026, διευκρινίζοντας ότι για το τρέχον έτος οι πληρωμές θα βασιστούν στο υφιστάμενο σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ, το οποίο παρόλο που έχει ελάχιστα διορθωθεί, συνεχίζει να παρουσιάζει προβλήματα. Χωρίς τους απαιτούμενους ελέγχους, οι πληρωμές στους αγρότες καθίστανται αδύνατες. Αν, ωστόσο, πραγματοποιηθούν οι προβλεπόμενοι έλεγχοι, ενδέχεται να υπάρξουν καθυστερήσεις, αλλά οι πλειοψηφία των νομοταγών αγροτών θα εξασφαλίσει την καταβολή των επιδοτήσεων.

Ως μέρος των προσπαθειών για την επίλυση του προβλήματος, η Κομισιόν έχει απαιτήσει τη χρήση του Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) στις αιτήσεις επιδοτήσεων του 2025. Αυτή η διαδικασία διασφαλίζει ότι οι αγρότες κατέχουν πραγματικά τη γη για την οποία ζητούν ενίσχυση. Φέτος, για πρώτη φορά, οι διασταυρωτικοί έλεγχοι θα διενεργηθούν από την ΑΑΔΕ.

Οι αιτήσεις για το 2025 υποβλήθηκαν μέχρι τις 29 Αυγούστου και οι έλεγχοι έχουν ήδη ξεκινήσει, με στόχο οι πληρωμές να εκταμιευτούν μέχρι το τέλος του χρόνου. Σύμφωνα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, δηλώθηκαν 6,7 εκατομμύρια αγροτεμάχια, αν και το 6,4% αυτών υπέβαλε μη έγκυρο ΑΤΑΚ, με τις αντίστοιχες ειδοποιήσεις να αποστέλλονται από την ΑΑΔΕ για τη διόρθωση του ζητήματος. Επίσης, ένα 4% των αγροτεμαχίων, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, δεν διαθέτει ΑΤΑΚ, για τα οποία έχουν κατατεθεί προτάσεις στην Κομισιόν.

Οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι αναφέρονται επίσης στις εκκρεμότητες πληρωμών του παρελθόντος, όπου με προτεραιότητα θα καταβληθούν αποζημιώσεις για καταστροφές λόγω του Daniel, για ζωοτροφές και ενισχύσεις στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία.

Προτάσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ για τα αγροτεμάχια χωρίς ΑΤΑΚ

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει υποβάλει προτάσεις στην Κομισιόν για την αντιμετώπιση προβλημάτων που αφορούν αγροτεμάχια χωρίς Αριθμό Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ), όπως προκύπτει από επιστολή του προεδρεύοντος Γιάννη Καββαδά προς τον επίτροπο Γεωργίας Κριστόφ Χάνσεν. Η Κομισιόν έχει ήδη επισημάνει ότι στις αιτήσεις των αγροτών για οικονομικές ενισχύσεις απαιτείται η αναγραφή του ΑΤΑΚ, και αυτό εφαρμόστηκε χωρίς προβλήματα στην πλειοψηφία των περιπτώσεων.

Ωστόσο, για ένα 4% των αγροτεμαχίων, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, προέκυψαν προκλήσεις, καθώς μικρές εκτάσεις με πολλούς συνιδιοκτήτες καθιστούν δύσκολη την απόκτηση του ΑΤΑΚ. Ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ προτείνει στην Κομισιόν να ληφθεί υπόψη αυτή η δομική ιδιαιτερότητα, ώστε να αποφευχθεί ο αποκλεισμός αγροτών από τις ενισχύσεις της ΚΑΠ, προτείνοντας ειδικά προσαρμοσμένες ρυθμίσεις για τις μικρές εκτάσεις.

Ως εναλλακτικές λύσεις προτείνονται η αντικατάσταση του ΑΤΑΚ με ΚΑΕΚ ή με αντίστοιχα έγγραφα, όπως πράξεις κατανομής ή καταχωρημένους τίτλους ιδιοκτησίας. Παράλληλα, οι αγρότες που μισθώνουν αγροτεμάχια θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν μισθωτήρια συμβόλαια σε ισχύ για την ενίσχυση.

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ προτείνει επίσης να κατατίθενται όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά το αργότερο δεκαπέντε ημέρες πριν την καταβολή, ή να δίνεται αρχικά μια προκαταβολή ώστε να υπάρξει χρόνος για τη διενέργεια των απαιτούμενων ελέγχων πριν την τελική πληρωμή.